In 2000 werd er een btw-verlaging doorgevoerd in de kappersbranche in ons buurland Nederland. Nu wordt de balans opgemaakt over wat het effect hiervan is geweest. Onder andere omdat kabinet Rutte III het huidige lage tarief van 6% in 2019 wil verhogen naar 9%. Leidt laag btw-tarief kapsalons tot meer werkgelegenheid? Het Centraal Planbureau (CPB) deed onderzoek naar de effecten van de btw-verlaging in het verleden en publiceerde afgelopen week de resultaten. De ANKO, de Nederlandse brancheorganisatie voor kappers, deed ook onderzoek, maar kwam tot andere conclusies.
Consumenten gingen niet vaker naar de kapper
Op 1 januari 2000 werd het btw-tarief voor diverse arbeidsintensieve diensten, waaronder voor kappersdiensten, fietsreparaties, schoenreparaties, kledingherstel en schilder- en stukadoorswerk voor woningen ouder dan 15 jaar verlaagd van 17,5% naar 6%. Het doel hiervan was dat de prijzen voor deze diensten omlaag zouden gaan, dat er meer werkgelegenheid zou worden gecreëerd en dat zwartwerk verminderd zou worden. Het probleem van zwartwerk is een probleem van alle tijden en een probleem dat op dit moment ook weer volop opspeelt binnen de Belgische beautybranche, zoals we afgelopen tijd hebben kunnen zien naar aanleiding van grootschalige inspecties bij Brusselse nagelstudio’s.
Wat betreft de kappersdiensten was de verwachting dat na de btw-verlaging de prijzen voor behandelingen bij de kapper met 8% zouden dalen, dat de omzet met 6% zou stijgen en dat de werkgelegenheid met 5% zou toenemen. Uit de analyse van het CPB komt naar voren dat de kapsalons hun prijzen met 6% verlaagden, maar dat het aantal kappersdiensten, de omzet en de werkgelegenheid niet stegen.
Vergelijking met schoonheidssalons
Het CPB nam bij dit onderzoek onder andere schoonheidssalons als controlegroep, omdat zij volgens hen net als kapsalons persoonlijke diensten leveren met veel klantencontact en doorgaans op kleine schaal. Ook toonde deze controlegroep voor de btw-verlaging in 2000 dezelfde ontwikkeling als kapsalons. Voor schoonheidssalons bleef het standaard btw-tarief in stand. Op deze manier wilde het CPB de btw-verlaging isoleren van andere factoren die van invloed konden zijn op de ontwikkelingen, zoals trends en conjunctuur. Na de btw-verlaging blijkt de volumeontwikkeling bij kapsalons wel te stijgen, maar deze stijging is minder dan bij schoonheidssalons.
De conclusie van het CPB
Het CPB maakt deel uit van het Nederlandse Ministerie van Economische zaken en houdt zich bezig met economische analyses en verwachtingen. Hierbij probeert het wetenschappelijk verantwoord en actueel te zijn. Het CPB zegt dat eruit de cijfers een lichte toename van de werkgelegenheid blijkt binnen de kappersbranche, maar dat deze toename statistisch niet significant is. Daarbij lijkt het erop dat dit verschil in verband te brengen is met een kleine afname in werkgelegenheid bij schoonheidssalons. Wanneer er wordt gekeken naar het aantal bedrijven dat voor de btw-verlaging actief was, dan kan er geconstateerd worden dat het aantal kapsalons in vergelijking met het aantal schoonheidssalons is gedaald.
De ANKO komt tot andere conclusies
Volgens de brancheorganisatie ANKO heeft de verlaging van het btw-tarief wel degelijk effect gehad op de werkgelegenheid bij kapsalons. De ANKO liet het onafhankelijke onderzoeksbureau Panteia onderzoeken uitvoeren naar het effect van de btw-verlaging op de werkgelegenheid in de kappersbranche. Uit deze onderzoeken blijkt dat er in de periode 2000-2017 5400 banen zijn bijgekomen in de kappersbranche als gevolg van de btw-verlaging.
De ANKO schrijft op haar website: “Het CPB geeft aan niet in staat te zijn om de werkgelegenheidseffecten aan te geven. De ANKO kan dat wel. Recent eigen onderzoek laat een groei zien van maar liefst 5.400 banen in de periode 2000 – 2017.” Het CPB beschikt volgens de ANKO niet over voldoende statistisch verantwoorde waarnemingen om tot de juiste conclusies te komen. Daarnaast vindt de brancheorganisatie ook dat het CPB ten onrechte schoonheidssalons als controlegroep gebruikt. Het zijn volgens de ANKO twee beroepsgroepen die je niet met elkaar kunt vergelijken.
De ANKO vindt dat de kappersbranche veel baat heeft bij een gunstig fiscaal klimaat en wil zich daarom hard maken om het lage btw-tarief te behouden. Wijnand van Unen van de ANKO stelt: “Elke procent verhoging kost 360 banen.” Hij voegt hieraan toe dat “Het banenverlies is aangetoond bij het huidige economische beleid.” Volgens hem wil Rutte III fiscale maatregelen doorvoeren, maar de consequenties daarvan zijn niet in het onderzoek opgenomen.
Belang van kritische brancheorganisaties
Het is een interessant onderwerp; Wat is de invloed van het btw-tarief op de werkgelegenheid, omzet en het zwartwerk binnen de branche? Helaas blijft het ook een lastig onderwerp, omdat hierin vaak meerdere factoren meespelen. Daarom zien we waarschijnlijk ook uiteenlopende conclusies van twee organisaties die hier onderzoek naar deden. Deze berichtgeving uit ons buurland laat in ieder geval weer het belang zien van brancheorganisaties met specifieke kennis van de branche, omdat zij steeds weer met een kritische blik naar de ontwikkelingen binnen de branche kijken en zo nodig tegenwicht kunnen bieden. Dit alles met het oog om op te komen voor de belangen van de branche! Dat is ook wat we als Belgische Beauty Federatie nastreven en waar we nu en in de toekomst hard aan gaan werken!